සමාජ භීතීකාව

♠ Posted by ආලෝකය

සමාජය ඉදිරියේ තම හැකියාවන් පෙන්වීමට බයද? යම් යම් ක්‍රියාවලට ඇතැම් පුද්ගලයන්ට විවිධ ඉරියවි වලට පමණක් නොව ඇතැම් සතුන් උස් ස්ථාන වනාදිය පිළිබඳව අප කා තුළත් බියක් ඇතිවීම සාමාන්‍යයි. එසේ වුවත් සමහර අවස්ථා වලදී මෙම බිය අසාමාන්ය‍ වන අවස්ථා නැත්තේම නොවේ. ඒවගේම ඒවා මනෝ විද්්‍යාත්මකව රෝග වශයෙන් ද සැලකීමට ද හැකිය. ඒවා භීතිකා (Phobia) වශයෙන් හඳුන්වන අතර සෑම පුද්ගලයෙකු තුළම මේවා හට නොගැනීම තවත් විශේෂත්වයක්. කෙසේ වෙතත් මෙවැනි භීතිකා විවිධාකාර වෙනවා පමණක් නොව ඊට යෙදිය යුතු ප්‍රායෝගික ප්‍රතිකාර ද පවතී. ව්‍යවහාරික මනෝවෛද්‍ය නිමල් ලියනගේ මහතාගේ ලිපියක් ඇසුරින් මෙම ලිපිය සකස් කරන ලද්දේ මෙම මානසික ගැටලුව පිලිබදව ඔබ වෙත යමි අවබෝධයක් ලබා දීමෙ අරමුණෙනි. භීතිකාව පිළිබඳව සරලව පැහැදිලි කළොත් විවිධ දේ සඳහා අප තුළ අස්වාභාවිකව හට ගන්නා බිය, භීතිකාව (Phobia) ලෙසින් මානෝ විද්යා නුකූලව හඳුන්වයි. සෑම පුද්ගලයෙකු තුළම දක්නට නොලැබෙන මෙවැනි තත්ත්ව ඇතැමුන් තුළ පමණක් දක්නට ලැබීම තවත් විශේෂත්වයක්. උදාහරණයක් වශයෙන්, කැරපොත්තන්ට අප බියක් නොදක්වයි. ඊට හේතුව, අප හොදාකාරවම ඒ සතා අපට හානිදායක නොවන බව...

Read More

රැකියාව නිසා හටගන්නා ආතතිය

♠ Posted by ආලෝකය

රැකියා ආතතියෙන් මිදෙන්නටම    (ව්‍යවහාරික මනෝවිද්‍යාඥ නිමල් ලියනගේ මහතාගේ ලිපියක් ඇසුරිනි.ලිපිය සංස්කරණයකින් තොරව මෙහි පලකර ඇත.) වෛද්‍යවරයකු විසින් ප්‍රතිකාර සඳහා මා වෙතට යොමු කළ පියල් වයස අවුරුදු 32 ක විවාහක එක්දරු පියෙකි. විද්‍යා උපාධිධාරියකු වන ඔහු පුද්ගලික සමාගමක විධායක නිලයක් දරයි.‍ෙතද හිසරදය, නින්ද නොයෑම, සිතට බියක් ඇතිවීම, ඇඟපත කැක්කුම, ජීවිතය ගැන කළකිරීම, රැකියාව එපාවීම, හිත එක තැනක තබා ගැනීමට නොහැකිවීම, කේන්තියාම, රැකියාවේ වැඩ කිරීමට නොහැකියාව, නුරුස්නාගතිය, රැකියාව ගැන අවිශ්වාසය, වැඩ ගොඩ ගැසීම ආදී ප්‍රධානතම ප්‍රශ්න පියල්ට තිබුණි. මෙයට අමතරව සමහර දිනවල දී රාත්‍රී 10 පමණ වනතුරු සේවය කිරීමට සිදුවීම, නිවාඩු ගැනීමට නොහැකිවීම, ගෙදර සිටියත් රැකියාවේ ගැටලු දුරකථන පණිවිඩ මගින් විසඳීමට සිදුවීමත් පියල්ට තිබුණ ප්‍රධානතම හිතට වදදෙන ගැටලු විය. මා මෙහි සඳහන් කළේ පියල්ට තිබුණු ප්‍රධානතම ගැටලු සමූහයයි. තවත් ගැටලු රාශියක් විය. තරුණයකු වූවද පියකු වූවද පියල්ට තම ජීවිතය සැහැල්ලුවෙන් ගත කළ නොහැකි විය. හොඳ පඩියක් ලැබුණත් එයින් සතුටට පත්වීමට ඔහුට නොහැකිවිය. හොඳ බිරිඳක්...

Read More

දරුවන්ගේ මානසික ගැටලුවලදී තරවටු කරන්න එපා

♠ Posted by ආලෝකය

දරුවන්ගේ මානසික ගැටලුවලදී තරවටු කරන්න එපා (විශේෂඥ මනෝ වෛද්‍ය නීල් ප්‍රනාන්දු මහතාගේ ලිපියක් ඇසුරිනි) ළමා වියේදී ඇතිවන විවිධ මානසික ගැටලු අතර හඳුනාගත යුතු බොහෝ ගැටලු දක්නට ලැබේ. වැඩිහිටියන් අතර වැළඳෙන මානසික රෝග දරුවන් අතරේ වැඩි වශයෙන් දක්නට නැති වුණද ඒවා හඳුනාගෙන ඊට අදාළ පියවර ගැනීම දරුවන්ගේ යහපත් මානසික සෞඛ්‍යයට බෙහෙවින්ම වැඩදායක ය. මෙවැනි ළමා මානසික ගැටලු අතර පාසල් යාමට මැළිවීම, සහෝදර ගැටුම්, කතා කිරීමේ දුර්වලතා, නින්දෙන් ඇවිදීම හෝ නින්දේදී බිය වීම, අසාමාන්‍ය හැසිරීම් රටා, පාසල් කටයුතුවල දුර්වල බව, දොම්නස් බව, මන්ද මානසිකභාවය, අධික්‍රියාකාරීත්වය වැනි ගැටලු ප්‍රමුඛ ලක්ෂණ වේ. මේවා වඩාත් සුලබ මානසික ගැටලු අතර දක්නට ලැබෙන ඒවාය. මේවා එකිනෙක සලකා බැලීමේ දී (1) පාසල් යාමට මැළිවීම මෙය දරුවන් අතර ඉතාම සුලබ ගැටලුවකි. මේ සඳහා නොයෙක් මානසික හේතුන් මුල් වේ. මවගෙන් වෙන්වීමට ඇති අකමැත්ත, පාසලේ දී බලපාන විවිධ අසීරුතා මෙන්ම අධ්‍යාපන කටයුතුවලට ඇති දුර්වලතා ආදිය හේතු වේ. එම හේතුව සොයා බලා හඳුනාගෙන ඊට පිළියම් යෙදිය යුතුය. (2) සහෝදර ගැටුම් පවුලකට තවත් දරුවකු උපන් විට ඊට දක්වන...

Read More

බෞද්ධ මනෝවිද්‍යාව

♠ Posted by ආලෝකය

බෞද්ධ මනෝවිද්‍යාව යනු කුමක්ද What is Buddhist Psychology? මනෝවිද්‍යාව මෙන්ම බුදුදහමද මනස මත පදනම් වූ දර්ශනයකි. නූතන මනෝවිද්‍යා නිර්වචනයන් හා එකඟ වන බුදුදහම ඒ හා සමානම නිර්වචනයන් දැක්‌විය හැක. විශේෂයෙන් හැසිරීම හා මනස බුදුදහමේද ප්‍රධාන සංකල්පයන්ය. "චිත්තෙන නීයති ලොකො" සිත විසින් ලෝකය මෙහෙයවනු ලබන බවත් "මනෝ පුබ්බංග මා ධම්මා" මිනිස්‌ මනස සියල්ලම පෙරටුකොට සිටින බවත් "චෙතනාහං භිCඛවේ කම්මං වදාමි, චෙතයිJවා කම්මං කරොති කායෙන වාචාය මනසාය" සියලුම කායික වාචසික මානසික යන සියල්ලටම මනස බලපාන බව මෙහි අදහසයි. සිතීම මානසික ක්‍රියාවලියක්‌ වන අතර එය සියලුම කායික ක්‍රියාවලටද බලපෑමක්‌ ඇති කරයි. බුදුදහමෙහි ත්‍රිපිටකය කියවන විට එහි ඇති මනෝවිද්‍යාත්මක අන්තර්ගතයන් විශේෂයෙන්ම සෑම තැනකම පාහේ සොයා ගත හැකිය. විශේෂයෙන් ථෙරගාථා ථෙරිගාථාවලදී මානසික පීඩනයන්ගෙන් සහ ආතතියෙන් වෙලී සිටි භික්‍ෂු භික්‍ෂූණීන් ඉතා උද්දාමයෙන් ප්‍රීතියෙන් යුතුව බුදුදහම නිසා එයින් මිදුන ආකාරයද දක්‌වා ඇත. එසේම ජාතක කථාවලද මනෝවිද්‍යාත්මක ලක්‍ෂණද මනෝචිකිත්සක ලක්‍ෂණද මනෝප්‍රතිකාරද ඉතා පැහැදිලි ලෙස දැක්‌විය හැක. දොස්‌තර D. V....

Read More

නිතරම බොරැ කියන්න හිතෙනවද ? මෙම ලිපිය කියවන්න

♠ Posted by ආලෝකය

කට ඇරියොත් බොරු කීම මානසික රෝග ලක්ෂණයක්ද? විසි හතර හැවිරිදි තරුණයකු මනෝ වෛද්‍ය වාට්ටුවට එවා තිබුණේ රෝහල් කායික රෝග වාට්ටුවකිනි. කායික රෝග වාට්ටුවට ඇතුළත් කිරීමට හේතුව ඔහු කියූ ආකාරයට නම් නොදන්නා පිරිසක් පහර දීමය. මේ තරුණයාගේ නාසයෙන් වරින්වර රුධිරය ස්වල්පය බැගින් පිට වූ අතර ඒ සම්බන්ධයෙන් කරන ලද කිසිදු වෛද්‍ය පරීක්ෂණයකින්වත් ඔහුට කායික රෝගයක් ඇති බව අනාවරණය වූයේ නැත. එසේම ඔහු රෝහල්ගත වීමට අදාළව බරපතළ පහර වැදීමක්ද සිදුව නැති නිසා ඔහුගේ මේ සියලු තත්ත්වයක් සලකා බලා මානසික රෝග වාට්ටුවට ඔහු මාරු කර තිබිණි. මේ රෝගියාගේ පියාගෙන් විස්තර විමසද්දී ඔහු කීවේ සම්පූර්ණයෙන්ම වෙනස් කතාවකි. එම පියා පැවසූ අන්දමට වයස අවුරුදු දහසයේ පමණ සිට මේ තරුණයා විශාල වශයෙන් බොරු කියන්නට පටන් ගෙන ඇත. පාස‍ලේ එක එක දේවල්වලට ගුරුවරුන් නියම කළ බව කියමින් මුලින් ඔහු නිතර නිතර ගෙදරින් මුදල් ඉල්ලාගෙන ගොස් තිබේ. පසුව හෙළි වූ පරිදි ඔහු එලෙස ඉල්ලා ගෙන යන මුදල්වලින් කර ඇත්තේ විවිධාකාර වූ රසවත් ආහාර වර්ග ගැනීමය.පුතු බොරු කියා මුදල් ඉල්ලා ගන්නා බව පසුව මේ දෙමාපියන්ට හෙළිවීම නිසා ඔවුන් පුතුට මුදල් දීම අතිශයින්ම...

Read More

භාවනාව සහ මානසික සුවය

♠ Posted by ආලෝකය

ලෙඩ රෝග ගණනාවකට සුවය සලසන භාවනාව භවනාවන් යොදා ගනිමින් රෝග සුව කිරීමට ඇති අවස්ථා පිළිබඳ මේ වන විටත් බටහිර රටවල පර්යේෂණ සිදු කෙරෙමින් පවතී. භාවනාව මගින් රෝග ගණනාවක් සුවපත් කළ හැකි බව මේ වන විටත් බටහිර විද්‍යාඥයින් විසින් සිදුකළ පර්යේෂණ වලින් තහවුරු වී තිබේ. මිනිසාගේ මනස අවිවේකිය. අවිවේකි බව නිසා මනස රෝගී වේ. මනස රෝගී වූ විට සිරුරද රෝගී වේ. මිනිස් මනසේ නිරන්තරයෙන් ගලා යන සිතුවිලි ධාරා යහපත් කිරීම වැදගත් වන්නේ ඒ නිසාය. භාවනාව යනු මනස පුහුණු කිරීමයි. මනස පාලනය කරමින්, සැහැල්ලු කරමින්, ක්‍ෂය වූ මනස ප්‍රකෘතියට පත් කිරීම භාවනාවෙන් සිදු වේ. එසේ නම් භාවනාව මගින් රෝග සුව වන්නේ කෙසේද යන්න මේ ලිපියෙන් පැහැදිලි කෙරේ. භාවනාව මගින් ලෙඩ රෝග සුවවන ආකාරය ශාරීරික රෝග සුවවන ආකාරය භාවනාව මගින් සිදුවනුයේ සිතෙහි විසිරීම අඩුවීම හෝ නතරවීමයි. සිතෙහි මතුවන නොයෙකුත් සිතුවිලි ධාරා නතර වන නිසා, මනසෙහි නිහඬතාවක් මතු වේ. මේ නිහඬතාව නිසා තමාට සැනසීමක් සහ පී‍්‍රතියක් දැනේ. මේ පී‍්‍රතිය නිසා මොළයේ පිටියුටරි ග්‍රන්ථයෙන් “ එන්ඩෝපින් “(Endorphin) නමැති හෝමෝනයක් ස්‍රාවය වන බව විද්‍යාඥයන් සොයා ගෙන...

Read More

මානසික ආතිතිය නිසා වැළදෙන කායික රෝග

♠ Posted by ආලෝකය

මානසික ආතතිය දිගින් දිගටම පැවතීමෙන් ඇදුම ගැස්ට්‍රයිටීස් හැදෙන්න පුළුවන් මානසික ආතතිය කායිකව ඔබ රෝගියෙක් කරන බව මේ වන විට ඔබ හොඳින්ම අසාපුරුදු දෙයක්. ඇත්තෙන්ම මානසික ආතතිය ලෙසින් හඳුන්වන්නේ කුමක්ද? එය රෝග තත්ත්වයක්ද? බොහෝ දෙනෙක් මෙය රෝග තත්ත්වයක් ලෙසින් හැඳින්වුවද ව්‍යවහාරික මනෝ විද්‍යාඥ නිමල් ලියනගේ ප්‍රකාශ කරන්නේ මානසික ආතතිය යනු හුදෙක්ම රෝගී තත්ත්වයක් නොවන බවයි. එසේ නම් මානසික ආතතිය යනු කුමන ආකාරයේ මානසික තත්ත්වයක්ද මනෝ විද්‍යානූකූලව ඊට හිමිවන ප්‍රතිකාර විධි මොනවාදැයි අපි විමසා බලමු. මනෝ විද්‍යාව යනු, මිනිසාගේ මනසේ ක්‍රියාකාරීත්වය හා චර්යාව පිළිබඳව හදාරණු ලබන විද්‍යාත්මක විෂයකි. මානසික ක්‍රියාකාරීත්වය හා චර්යාව වෙනස්වීම නිසා මනස, ශරීරය හා චර්යාව ආශි‍්‍රතව ඇතිවන අස්වාභාවික හැසිරීම් හඳුනාගෙන ඒවාට යම් අගයක් ලබාදී නිගමනවලට පැමිණීම මෙහිදී සිදුවේ. කෙසේවෙතත් එම අස්වාභාවික තත්ත්වයන් යථා තත්ත්වයට පත් කරවීම හා ඒවා කළමනාකරණය කිරීමට මනෝ විද්‍යාත්මක ප්‍රතිකාර ක්‍රම යොදා ගනු ලබයි. මානසික ආතතිය යනු කුමක්ද? මනෝ විද්‍යාත්මක විස්තර කරන විශේෂිත මානසික තත්ත්වයක් ලෙස මානසික ආතතිය...

Read More

ආතතිය කළමණාකරනය

♠ Posted by ආලෝකය

මානසික ආතතිය සරලව කළමනාකරණය කරන්නේ කෙසේද? මානසික ආතතිය හොඳ මෙන්ම නරක යන අංශ දෙක යටතේම පැහැදිලි කළහැකි මාතෘකාවක් බවට පත්ව ඇතිබව ආරෝග්‍යා පාඨකයින්වන ඔබ මේ වන විට හොඳින්ම දන්නා කරුණක්. ඒ වගේම එය කායික සෞඛ්‍ය කෙරෙහිද විශාල බලපෑමක් ඇති කරන බව මනෝ වෛද්‍ය විද්‍යානුකූලව පිළිගත් සත්‍යයක්. විශේෂයෙන් හෘද රෝග, දියවැඩියාව, පිළිකා, ශල්‍යකර්ම, තුවාලවීම් ආදිය නිසාද මානසික ආතතිය විවිධාකාරයෙන් ඇතිවනවා පමණක් නොව විවිධ චර්යාමය වෙනස්කම් සමඟද ජීවිතයට බලපෑම් ඇති කරයි. (මෙම ලිපිය ව්‍යවහාරික මනෝ විද්‍යාඥ නිමල් ලියනගේ මහතා සමඟ පුවත්පතක තිබු සාකචිඡාවක් ඇසුරින් සකසු වූවකි) මානසික ආතතිය නිසා ඇතිවන මානසික රෝග පිළිබඳ පැහැදිලි කළොත්? විවිධාකාර සාධක හේතුවෙන් මානසික ආතතිය මුල් කරගත් මනෝ විද්‍යාත්මක රෝග රාශියක් හට ගනියි. මේ නිසා ඇතිවන බලපෑමෙන් ජීවිතයේ වටිනාකමට යම් හානියක් සිදුවේ. ඇතැම්විට මිනිසා විසින් ඇතිකර ගනු ලබන විවිධ පුරුදු ඇබ්බැහි වීම්ද අවසානයේදී මානසික ආතතියෙන් අවසන් වේ. මේවා මානසික රෝග වශයෙන් පමණක් නොව කායික රෝග වශයෙන්ද වැළදීමේ වැඩි ඉඩකඩක්ද පවතියි. ඒ වගේම සිතේ ඇතිවන වැරදි අස්වාභාවික...

Read More

ඔබ නිවරදිද යයි ඔබ සිතනවාද ? Obsessive Compulsive Disorder

♠ Posted by ආලෝකය

තමන් හිතන දේ පමණක් නිවැරැදි යැයි සිතීම මානසික ලෙඩක්ද? සුජිත් වයස අවුරුදු 30ක් පමණ වන තරුණයෙක්. ඔහු අමුතුම ජිවන රටාවක් අනුගමනය කළ අයෙක්. තමාටම ආවේනික අදහස්, සිතුවිලි, මතිමතාන්තර, පුරුදු, චර්යාවන් රැසක් තිබුණු අතර ඒ සියල්ල ඔහුගේ ජීවිතයේ සියලු අංශ කෙරෙහි දැඩි බලපෑමක් එල්ල කරන ලදී.ඒ නිසා සුජිත්ට ඔහුටම පමණක් ආවේනික අසාමාන්‍ය පුරුදුවලින් යුක්ත ජීවිතයක් හිමිවෙලා තිබුණා. මේ සඳහා කෙතරම් ප්‍රතිකාර ලබා ගත්තද එමඟින්ද ඔහුට වැඩි වෙනසකට යාමට නොහැකි වී තිබුණි. ව්‍යවහාරික මනෝවිද්‍යාඥ ආචාර්ය නිමල් ලියනගේ පවසන ආකාරයට සුජිත්ට ඇති වී තිබුණේ OCD රෝග තත්ත්වයයි. OCD යනු Obsessive Compulsive Disorder යන්නයි.මෙවන් වූ තත්ත්වයන්ගෙන් පීඩා විඳින අය අද සමාජය තුළ බොහෝමයක් සිටී. මෙවැනි අයගෙන් දැකගත හැකි මානසික තත්ත්වයන් ගණනාවකි. ඒවා මොනවාදැයි විමසා බලමු. තමන් සිතන දේ තමන්ට වැටහෙන දේ පමණක් නිවැරදි යැයි සිතීම මොවුන්ගේ විශේෂිත ලක්ෂණයක් වන්නේ තමන් සිතන දේ තමන්ට වැටහෙන දේ පමණක් නිවැරදිය යැයි සිතීම මෙන්ම තමන් පුරුදු වූ ජීවන රටාව වෙනස් කිරීමට නොහැකි හෝ අකමැති වීමයි. මීට හේතුවී ඇත්තේ ඔවුනගේ මනස තුළ...

Read More

ලමා මනෝ විද්‍යාව

♠ Posted by ආලෝකය

දරුවන්ගේ මානසික ගැටලුවලදී තරවටු කරන්න එපා ළමා වියේදී ඇතිවන විවිධ මානසික ගැටලු අතර හඳුනාගත යුතු බොහෝ ගැටලු දක්නට ලැබේ. වැඩිහිටියන් අතර වැළඳෙන මානසික රෝග දරුවන් අතරේ වැඩි වශයෙන් දක්නට නැති වුණද ඒවා හඳුනාගෙන ඊට අදාළ පියවර ගැනීම දරුවන්ගේ යහපත් මානසික සෞඛ්‍යයට බෙහෙවින්ම වැඩදායක ය.මෙවැනි ළමා මානසික ගැටලු අතර පාසල් යාමට මැළිවීම, සහෝදර ගැටුම්, කතා කිරීමේ දුර්වලතා, නින්දෙන් ඇවිදීම හෝ නින්දේදී බිය වීම, අසාමාන්‍ය හැසිරීම් රටා, පාසල් කටයුතුවල දුර්වල බව, දොම්නස් බව, මන්ද මානසිකභාවය, අධික්‍රියාකාරීත්වය වැනි ගැටලු ප්‍රමුඛ ලක්ෂණ වේ. මේවා වඩාත් සුලබ මානසික ගැටලු අතර දක්නට ලැබෙන ඒවාය. මේවා එකිනෙක සලකා බැලීමේ දී (1) පාසල් යාමට මැළිවීම මෙය දරුවන් අතර ඉතාම සුලබ ගැටලුවකි. මේ සඳහා නොයෙක් මානසික හේතුන් මුල් වේ. මවගෙන් වෙන්වීමට ඇති අකමැත්ත, පාසලේ දී බලපාන විවිධ අසීරුතා මෙන්ම අධ්‍යාපන කටයුතුවලට ඇති දුර්වලතා ආදිය හේතු වේ. එම හේතුව සොයා බලා හඳුනාගෙන ඊට පිළියම් යෙදිය යුතුය. (2) සහෝදර ගැටුම් පවුලකට තවත් දරුවකු උපන් විට ඊට දක්වන සැලකිල්ල නුරුස්නා දරුවන්, තමන් කෙරේ අවධානය යොමු කර ගැනීමට...

Read More

අසාමාන්‍ය මානසික තත්ත්ව හදුනා ගනිමු

♠ Posted by ආලෝකය

අන් අයගේ අවධානය දිනා ගැනීමට අසාමාන්‍ය ලෙස හැසිරීමත් මන්ද මානසික තත්ත්වයක් විය හැකි බව ඔබ දන්නවද   කායිකව හෝ මානසිකව හෝ කායික මානසික දෙආකාරයෙන් ම හෝ ජීවිත කාලය පුරා බලපවත්නා දුබලතා සංවර්ධනාත්මක ඌනතා රෝග හෙවත් මන්ද මානසික තත්ත්වය ලෙස හැඳින්විය හැකිය.කළල අවධියේ සිට හෝ උපතට පසු හෝ ළමා වියේදී හෝ මේ ඌනතා ලක්‍ෂණ නිරූපණය විය හැකි අතර වයස අවුරුදු 18-22 අතර කාල සීමාවේදි පුද්ගලයෙකු සංවර්ධනාත්මක ඌනතා රෝගයකින් පෙළෙන්නේ ද යන්න තහවුරු කර ගත හැකිය. ඒ සඳහා ඇගයීමට ලක් කළහැකි සාධක කිහිපයකි. * ස්වාධීනව ජීවත් වීමේ හැකියාව. * තම ආර්ථිකය කළමනාකරණය කර ගැනීමේ හැකියාව. * ඉගෙනුම පිළිබඳ කුසලතාව හා බුද්ධිය මෙහෙයවීමේ හැකියාව. * හැසිරීම සහ කායික චාලක කි‍්‍රයාකාරීත්වය ස්වාධීනව පවත්වා ගැනීමේ හැකියාව. * භාෂාවක් භාවිතයෙන් අන්තර් පුද්ගල සන්නිවේදනය පවත්වා ගැනීමේ හැකියාව. * පෞද්ගලික දෛනික කටයුතු හා පවිත‍්‍රතාව, පෙනුම පවත්වා ගැනීමේ හැකියාව. * තම කි‍්‍රයාකාරකම් හා සාමාජීය දායකත්වය පිළිබඳ ස්වයංතීරණ ගැනීමේ හැකියාව. සමස්ත ජනගහනයෙන් සියයට 3 ක ප‍්‍රතිශතයක් සංවර්ධනාත්මක ඌනතා රෝග වලින් පෙළෙන බව සොයාගෙන ඇත....

Read More

සියදියි හානිය (තෙවන ලිපිය)

♠ Posted by ආලෝකය

සියදිවි හානිකරගැනීම සහ මානසික ගැටලු (තෙවන ලිපිය) (මෙම ලිපිය නැවත සංස්කරණය කිරිමෙන් අනතුරැව පලකරන ලද්දකි.මෙහිද සියදිවි නසා ගැනීමට යොදන උපායන් හා එම සංඛ්‍යාලේඛන සියල්ලම මෙම ලිපියෙන් ඉවත් කර ඇත.මන්ද යත් එයින් වනුයේ දිවිනසා ගැනිමෙ ක්‍රමවිධි දැනුවත් වීම එවනි අදහසක සිටින පුද්ගලයකුට මහත් රැකුලක් විය හැකි හෙයිනි.ලිපියේ අන්තර්ගත තොරතුරැ සදහා මූලාශ්‍ර වී ඇත්තේ විශේෂඥ මනෝ වෛද්‍ය වරැන්ගේ ලිපි හා සාකච්ඡාවන් බව සලකන්න) සියදිවි නසාගැනීම වලක්වාගැනීම යනු සියදිවි නසාගැනීම් වලක්වා ගැනීම සදහා ගන්නාවූ ලබන සාමුහික ක්‍රියාමාර්ගයි.සමහර විධික්‍රමවලට ලගාවීම අඩුකිරීම තුලින් මේ දේ සිදුවේ. උදාහරණයක් ලෙස ගිනිඅවි භාවිතය හා වසවිෂ භාවිතය අඩුකිරීම තුලින් මේ දේ සිදුකල හැකිය.. අනෙකුත් ක්‍රියාමාර්ග වන්නේ ගල් අගුරු,පාලම් බාධක, උමං මාර්ගවලට ලගාවීම අඩුකිරීම වැනිදේය. අධිකලෙස මත්ද්‍රව්‍ය හා ඖෂධ භාවිතා කරන්නන් සහ මීට පෙර සියදිවි නසාගැනීමට උත්සාහ කල අයට ප්‍රතිකාර කිරීම වලක්වා ගැනීමට වඩාත්ම ඵලදායි වේ. මත්ද්‍රව්‍ය හා මත්පැන් සොයාගැනීම හා භාවිතා කිරීම අවම කිරීමට විදිවිධාන පැමිණවීමට සමහරු යෝජනා කරති. දුරකථන...

Read More

සියදිවි හානිය (දෙවන ලිපිය)

♠ Posted by ආලෝකය

සියදිවි නසාගැනීම හා මානසික ගැටලු (දෙවන ලිපිය) මෙම ලිපිය නැවත සංස්කරනය කිරිමෙන් අනතුරැව පලකරන ලද්දකි.මෙහිද සියදිවි නසා ගැනීමට යොදන උපායන් හා එම සංඛ්‍යාලේඛන සියල්ලම මෙම ලිපියෙන් ඉවත් කර ඇත.මන්ද යත් එයින් වනුයේ දිවිනසා ගැනිමෙ ක්‍රමවිධි දැනුවත් වීම එවනි අදහසක සිටින පුද්ගලයකුට මහත් රැකුලක් විය හැකි හෙයිනි.ලිපියේ අන්තර්ගත තොරතුරැ සදහා මූලාශ්‍ර වී ඇත්තේ විශේෂඥ මනෝ වෛද්‍ය වරැන්ගේ ලිපි හා සාකච්ඡාවන් බව සලකන්න. ********************* සියදිවි නසාගැනීම සියදිවි නසාගැනීම (suicide , suicidium, sui caedere)තමන්ගේ ජීවිතය හිතාමතාම තමන් විසින්ම නැතිකර ගැනීමේ ක්‍රියාව සියදිවි නසාගැනීම ලෙස නිර්වචනය කල හැකිය. ප්‍රධාන වශයෙන් සියදිවි නසාගැනීම සිදුකරගනු ලබන්නේ ජීවිතයේ බලාපොරොත්තු නැතිවූ අවස්ථාවල, මානසික ආතතිය(විෂාදය-Major depressive disorder), හින්නොන්මාදය(Schizophrenia), Bipolar disorder වැනි මානසික රෝගවලට(mental disorder) ගොදුරු වී ඇති අවස්ථාවලදී, අධික ලෙස මත්පැන් සහ මත්ද්‍රව්‍ය වලට ඇබ්බැහි වී සිටින අවස්ථාවලදී සහ ඖෂධ අනිසි භාවිතා කරන අවස්ථාවලදීය(Drug abuse)තවද මානසික පීඩාකාරී සාධක වන...

Read More

භීතිය

♠ Posted by ආලෝකය

ඔබටත් අනියත බියක් ඇතිවෙනවද (මෙම ලිපිය මනෝ රෝග පිළිබඳ විශේෂඥ වෛද්‍ය හරිස්චන්ද්‍ර ගාම්භීර මහතාගේ සාකචිඡාවක් ඇසුරින් සකස් කර ඇත) -------------------------------------------------------------------------------------------------------------- තමාට කිසියම් රෝගයක් ඇති බව නිතරම පවසන පුද්ගලයන් සමහර විට ඔබටත් හමුවී ඇති. සමහරුන් තමන්ට බරපතළ රෝගයක් ඇතැයි කියා කලින් කලට වෛද්‍යවරුන් මාරුකරමින් අධික වියදම් සහිත වෛද්‍ය පරීක්ෂණවලට යොමු වෙමින් ජීවිතේ ගෙවනවා. ඊට අමතරව හූනන්, කැරපොත්තන් මකුළුවන් වැනි සතුන්ටත් අධික බියක් දක්වන අයත් සමාජයේ සිටිනවා. ඇතැම් පුද්ගලයින් පිරිසක් ඉදිරියට යාමට ද දක්වන්නේ අධික බියක්. ඉහතින් දැක්වූ නිතරම අනියත බියක් ඇතිවන්නේ මානසික රෝගී තත්ත්වයක් නිසාද?මෙම ලිපියෙන් සාකචිඡා කෙරෙන්නේ මෙ පිලිබදවය යාඥා මඟින් රෝග සුවකළ හැකිද? මනෝ චිකිත්සාව (Psychotherapy) මඟින් ඖෂධ භාවිතා නොකර නිශ්චිත මානසික රෝග කීපයකට ප්‍රතිකාර කිරීමේ හැකියාව තිබෙනවා. මනෝ වෛද්‍යවරුන් ඒ සඳහා නිශ්චිත විධි ක්‍රම කීපයක් අනුගමනය කරනවා. එසේ නැතිව සෑම රෝගයක්ම යාඥා කිරීමකින් සුව කළ හැකි බව තවම විද්‍යාත්මකව...

Read More