භින්නෝන්මාදය

♠ Posted by ආලෝකය at 8:08 PM

භින්නෝන්මාදය (පලමු ලිපිය)
--------------------------------------
මිනිසුන් කායිකව රෝගී වේ. එසේ ම ඇතැම්හු මනසින් ද රෝගී වෙති. මනස රෝගී වූ කළ පියෙවි ලෝකයෙන් ඈත් වී කටයුතු කිරීමට සිදුවේ. බොහෝ මානසික රෝග අතරින් “භින්නෝන්මාදය” යනු තවත් සුලභව දැකිය හැකි මානසික රෝගයකි. “බිඳුණු සිත” යන්න ඉන් අර්ථවත් වේ.

භින්නෝන්මාදය නම් වූ මානසික රෝගය පවත්නා උග්‍ර මානසික රෝග කාණ්ඩය යටතේ වර්ග කෙරේ. මෙය දීර්ඝකාලීනව ප්‍රතිකාර ගත යුතු රෝගයකි. කල්තියා හඳුනා ගැනීම, නිසි අයුරින් ප්‍රතිකාර ගැනීම නිසා බොහෝ රෝගීන් සාමාන්‍ය ජීවිත ගත කරති. ‘භින්නෝන්මාදය’ හඳුනාගනු ලැබුවේ වර්ෂ 1911 දී පමණය. එතැන් පටන් මෙය ලෝකය පුරා ජාති, ආගම්, කුල ගෝත්‍ර නොතකා ව්‍යාප්තව ඇත. ස්ත්‍රී, පුරුෂ දෙපක්ෂයම මේ රෝගයට ගොදුරු වේ.

වයස අවුරුදු 15 – 45 අතර වයස්වල දී වඩාත් සුලභව මේ තත්ත්වය දැකිය හැකිය. භින්නෝන්මාදය වැළැඳීමට බලපාන නිශ්චිත හේතුවක් ස්ථිර වශයෙන්ම තීරණය වී නැතත්, පරම්පරාවෙන් පරම්පරාවට රෝගය පැතිර යාමේ ප්‍රවණතාවක් ගැන කරුණු අනාවරණය වී ඇත. වෙනත් බොහෝ රෝග මෙන් ම, භින්නෝන්මාදයේ රෝග ලක්ෂණ ද ක්‍රම ක්‍රමයෙන් පෙන්නුම් කරයි. ඇතැම්විට එක්වරම වුවද පෙන්නුම් කරනු ඇත. බොහෝවිට මෙහිදී පෙන්වනුයේ,

අධික කේන්තිය හා කෑම අරුචිය

නිතර තනිව කතා කිරීම

තනිව සිනාසීම, නින්ද නොයාම, හිසරදය

අන් අයට නෑසෙන ශබ්ද ඇසීම

අන් අයට නොපෙනෙන රූප පෙනීම

අන් අයට නෑසෙන තමන්ට පමණක් ඇසෙන විධානයන්ට අනුව කටයුතු කිරීම ආදී රෝග ලක්ෂණයි.

රෝගියාට අසන්නට දකින්නට ලැබෙන්නේ රෝගියා ඇසීමට අකමැති බැනීම් මෙන්ම විවේචනය කිරීම් වැනි කටහඬවල්ය.

අස්වාභාවික සැකය

මේ රෝගීන්ට වැඩිපුර ඇතිවන්නේ මිථ්‍යා විශ්වාසයන්ය. තමන් අතින් වරදක් සිදුවී නැතත්, තමන් පිටුපස පොලිසියෙන් හෝ හමුදාවෙන් ඔත්තු බලන බව, තමන් කන කෑමට වස දැමීමට තැත් කරන බව, තමන්ට විශේෂ බලතල, වරප්‍රසාද ඇති බවද, ඉහළ පෙළේ ප්‍රභූන් හා නිලධාරීන් හඳුනන බව ද, ඔවුන් තමාගේ ළඟම ඥාතීන් බව ද පවසයි. සමහර රෝගීන්ට ඇති එක ම රෝග ලක්ෂණය ද මෙය වේ.

මමත්වයේ වෙනස්කම්

සමහර රෝගීන් සිතන්නේ සමාජයේ සෑමදෙනාම වාගේ තමා දෙස බලන බවත්, තමන් ගැන කතා කරන බව, මෙන් ම, තමාගේ හිතේ ඇති දේ අන් අයට දැන ගැනීමට හැකියාව ඇති බවයි. පරිගණක හෝ රේඩාර් මගින් හෝ වෙනත් බලවේගයකින් තමාව පාලනය කරනවා යන අදෘශ්‍යමාන දේ පිළිබඳ ඇති විශ්වාසයත් මොවුන් සතුව පවතී. මෙලෙස විය හැකි නමුත් - සියලු භින්නෝන්මාද රෝගීන් එක ම ආකාරයක හැසිරීම් රටාවක් පෙන්නුම් නොකරයි.සමහර භින්නෝන්මාද රෝගීන් කලබලකාරී හැසිරීම් රටාවක් පෙන්නුම් කළ ද, තවත් සමහරු එසේ නොවෙති. බොහෝවිට මොවුහු අන්‍යයන්ගෙන් ඈත් වී හුදෙකලාව කටයුතු කිරීමට තැත් කරති. එනිසාම ඔවªුන්ගේ දෛනික ජීවිතය බිඳ වැටීමට හේතු වේ. බොහෝ මානසික රෝගීන් මෙන් ම, ‘භින්නෝන්මාද’ රෝගීන් ද තමා පිළිබඳ සැලකිල්ලක් නොදක්වති.රෝගියාට අදාළ ප්‍රතිකාර ක්‍රමය නිර්ණය කරනු ලබන්නේ් රෝගියාගේ රෝග ලක්ෂණ, රෝග ඉතිහාසය සලකා බැලීමෙනි. භින්නෝන්මාද රෝගීන්ට ප්‍රතිකාර කරනු ලබන ක්‍රම කිහිපයකි.

පෙති/කරල් හෝ නික්ෂේපණ උපයෝගී කර ගනිමින් කරන සුලභ ඖෂධ ප්‍රතිකාරය.විද්‍යුත් කම්පන ප්‍රතිකාරය (සමහර රෝගීන් සඳහා යොදා ගනී.)

මේ රෝගයට ප්‍රතිකාර ලබා ගැනීමේ දී රෝගීන්ට අතුරු ආබාධ ඇතිවිය හැකිය.

අධික පිපාසය

තොලකට වියළී යාම

නිදිබර ගතිය

බොහෝවිට මෙවැනි අතුරු ආබාධ ලක්ෂණ තාවකාලිකය.නිසි ප්‍රතිකාර සහ සත්කාරය මගින් රෝගයේ උග්‍ර බව අවම කළ හැකිය. එසේ ම රෝගය යළි යළිත් උග්‍රවීම නිසා, රෝගියා නැවත නැවත රෝහල්ගත කිරීම වැළක්විය හැකිය. එසේ ම රෝගයේ නිදන්ගත ස්වභාවය බොහෝ දුරට පාලනය වන බැවින්, ප්‍රතිකාරවල සාර්ථකභාවය උපරිම වශයෙන් ලබා ගැනීමට රෝගියාට හැකි වේ.එලෙසම රෝගියා රැකබලා ගන්නා අය, රෝගියාගේ මානසික සෞඛ්‍ය මෙන් ම, කායික සෞඛ්‍ය ගැන ද උනන්දු විය යුතුය. රෝගියාගේ ආරක්ෂාව පිළිබඳ අවධානය යොමු කිරීම ඉතා වැදගත්ය.

පෝෂණය සහ පුද්ගලික ස්වස්ථතාව (පිරිසුදුකම)

රෝගියාගේ පෝෂණය, සහ පෞද්ගලික ස්වස්ථතාව පිළිබඳ ඔබ උනන්දුව දැක්විය යුතුව ඇත.තම දෛනික වැඩ කටයුතු තමාටම කරගත හැකිය. රෝගීන්ට වූවත් තමන්ගේ පෝෂණය, පෞද්ගලික ස්වස්ථතාව පිළිබඳ උනන්දුව මඳ විය හැකිය.

ව්‍යායාම සහ අවශ්‍ය පමණ නින්ද

දුම්පානය, මත්පැන් සහ මත්ද්‍රව්‍ය භාවිතය රෝගියාගේ සෞඛ්‍යයට ඉතා අහිතකර වන බැවින්, එවැනි පුරුදු අත්හළ යුතුය.

භින්නෝන්මාදය ඇතිවීමට බලපාන සමහර හේතු

විශේෂ හේතුවක් නැත. හේතු කිහිපයක් එක්වීමෙන් රෝගය මතු කරන බව පෙනේ.

1. ආරයට ඒම. මෙය රෝගය සෑදීමේ ප්‍රවණතාව වැඩිකරයි.

2. ස්නායු පද්ධතියේ රසායනික වෙනස්කම් ඇතිවීම නිසා

3. කායික රෝග

දරු ප්‍රසූතියක දී පසුව මෙන්ම හදිසි අනතුරක් වීම ද මෙයට මුල් වේ.

4. මත්පැන් හා මත්ද්‍රව්‍ය

5. මානසික අසහනය,විභාග අසමත් වීම, රැකියා නොලැබීම, ප්‍රේම සබඳතා ගිලිහීම, වැනි සිතට වේදනාකාරී අවස්ථා එළැඹීම වැනි දේ නිසා

රෝගය සුවවීම

භින්නෝන්මාද රෝගීන් 1/3 පමණ සම්පුර්ණ සුවය ලබති. ප්‍රතිකාර පමාවීම හා තදින් රෝගය ඇතිවිට 100% සුව නොවේ. අනෙක් 1/3ට රෝගය සුව වූවත්, නැවත රෝගී තත්ත්වය ඇතිවීමට ඉඩ ඇත. මේ නිසා රෝගීන් රෝග ලක්ෂණ නැති වූ පසුව වුණද, දිගටම බෙහෙත් ගැනීම අවශ්‍ය වේ. බොහෝදුරට ආගමික වැඩසටහන් මෙන් ම, සංගීතය, විනෝද ක්‍රීඩා, චාරිකා මෙන්ම ඔවුන් පි‍්‍රය කරන විනෝදාංශ කෙරෙහි යොමු කරවීම වඩාත් සුදුසුය.

මෙවැනි රෝගීන් කෙරෙහි ආදරය, අනුකම්පාව මෙන් ම ඉවසා සිටීම ද, නිරෝගී සමාජයෙන් ඔවුනට ලැබිය යුතු ප්‍රතිකාර වේ. සමාජයෙන්, පවුලෙන් කොන් නොකර, ඔවුන්ට ද කිසියම් වටිනාකමක් දිය යුතුය.